Gündemimiz Deprem
Son yıllarda büyük gündemlerimizden biri oldu deprem. Yetişkinler olarak depremden bizler bile kaygı duyarken, süreci anlamlandıramayan çocukların kaygı duyması oldukça doğaldır. Bu nedenle de çocuklarla depremi konuşurken öncelikle ebeveynlerin kontrollü olması, duygularını düzenleyebilmeleri önemlidir. Biliyoruz ki sözlerimiz ne kadar sakinlik içerirse içersin eğer beden dilimiz, ses tonumuz, mimiklerimiz bunu yansıtmıyorsa çocuklar aslında sakin olmadığımızı anlayacaklardır. Kontrolün elimizde olmadığı, hayati risklerin söz konusu olduğu durumlarda sakinleşebilmek yetişkinler için de zor olabilir. Bu nedenle ‘benim neye ihtiyacım var? Bana ne iyi gelecek?’ diye düşünmek ve duygularımızı yakınlarımız ile paylaşmak yapmamız gereken ilk şey olabilir.
Peki Çocuklar?
Duygu yoğunluğumuz ile ilgili kendi ihtiyaçlarımızı giderdik ve sıra çocuklara geldi. Onlarla konuşurken, zorlu her duygularında yaptığımız gibi duygularını onlara sözel olarak yansıtmalıyız; “korktun, endişelendin” gibi. Ve yine yaşadıkları her duyguda olduğu gibi bu duygularını da onaylamak, hak vermek önemlidir. Çünkü “korkulacak bir şey yok” sözünün samimiyetsizliğini hissedecek ve duyguları onaylanmadığı için anlaşılmamış hissedeceklerdir. Ardından anlamlandıramadıkları bu süreci yaşlarına uygun somut açıklamalarla açıklamak yani depremin ne olduğunu anlatmak onların ‘neden?’ sorusuna cevap verecektir. Bu noktada “bir daha olmayacak” gibi gerçeklikten uzak sözler söylemek sakıncalıdır. Bunun yerine gerekli güvenlik önlemlerini aldığınızı söylemek çocuğu daha çok rahatlatacaktır.
Ne Yapmalı?
Bu durumla ilgili çocuğun kendini istediği gibi ifade etmesine izin vermeniz, onun da duygularını düzenlemesine yardımcı olacaktır. Ağlamak, konuşmak, soru sormak, depremin oyununu oynamak, depremi çizmek gibi yollar çocuğun rahatlamasını, olayı anlamlandırmasını ve sizinle iletişim kurmasını sağlayacaktır. Bu konuyu her konuşmak istediğinde konuşabilmesi ve bu esnada ona bolca temas etmeniz önemlidir. Ayrıca yaşlarına uygun olmayan, kaygı uyandıran görüntülerin evde izlenmemesi, medya kullanımının takip edilmesi de oldukça kritiktir.
Özetle
- Önce kendi kaygımıza iyi gelecek şeyler yapmak (konuşmak, duygularımızı paylaşmak, dışa vurmak)
- Çocuğun duygusunu dışa vurmasına izin vermek, duygusunu anladığımızı göstermek için sözelleştirmek
- “Deprem nedir? Neden olur? Fay nedir? Deprem nasıl ölçülür?” gibi çocukların sıklıkla duyduğu kavramları yaşlarına uygun bir şekilde açıklamak
- Depremle ilgili güvenlik önemleri hakkında bilgilendirmek (öncesi, deprem esnası ve sonrasın)
- Aynı soruları tekrar tekrar sorduğunda bile cevaplamak
- Kaygılıysa deprem oyunu oynamak ya da çizmesini sağlamak
- Oyunun, temasın, sarılmanın iyileştirici gücünü önemsemek hem bize, hem çocuğumuza iyi gelecektir.