Evdeki Misafir
Ebeveynlerden sıklıkla duyduğumuz şikayetlerden biri de çocuğun eve gelen misafire “hoş geldiniz” dememesi. Ebeveynler misafir geldiğinde çocuğun göz teması kurup gülümseyerek ve yüksek sesle “hoş geldiniz” demesini beklerler, adeta bir yetişkin gibi! Hatta bazıları bununla yetinmez “nasılsınız iyi misiniz?” diye sormalarını ya da kendilerine sorulduğunda “iyiyim teşekkür ederim siz nasılsınız?” şeklindeki kalıp cümlelerle cevap vermelerini isterler. Çocuklar bu beklentileri yerine getirmeyince de misafirin yanında hatırlatılır/uyarılır. Bu senaryo genelde çocuğun utanması ve kaçması ile ebeveynlerin de ‘mahcup’ (!) olması ile sonuçlanır.
Misafir Ne Der?
Ebeveyn misafirin onun ebeveynliği hakkında ne düşündüğü, çocuğuna bir “hoş geldiniz” demeyi bile öğretememiş diye içinden geçirip geçirmediği düşünceleri ile meşgulken çocuk ne yaşar? Bir de bu senaryoya çocuk açısından bakalım: Eve biri/birileri geliyor, bu kişi(ler) ilk defa da gelmiş olabilir, birkaç kez de. Çocuk belli ki utanıyor, eve gelen(ler) onunla ilişki kuramamış, ya da çocuk mizacı gereği, gelişimsel dönemi gereği ya da sosyal kaygı nedeniyle hemen ilişki kuramıyor, misafirlere henüz güven duymuyor, onların yanında kendini rahat hissetmiyor. Tüm bu duygular içerisinde en güvendiği bireyler olan ebeveynleri onu zorlamaya başlıyor konuşması için, üstelik misafirlerin yanında! Zaten zor olan durum iyice zorlaşıyor. Utanç duygusu artıyor, yanına başarısızlık ekleniyor ve en güvendiği bireyler onu anlayamadığı için çaresizlik de.
Peki bu senaryo nasıl olmalı?
Çocuğa zaman verilmeli, güven duyduğunda kendini rahat hissettiğinde iletişim başlatabilir ya da başlatılan bir iletişime karşılık verebilir. Bu ‘zaman’ın da değişken olduğu unutulmamalı. Bazı çocuklar yarım saat sonra kendini rahat hissederken bazılarının aynı misafiri birkaç kez görmeleri gerekebilir. Peki güven duygusu ve rahat hissetmeleri onlara mı bağlı sadece? Tabi ki hayır! Misafirin sıcaklığı, çocuğa yönelik tutumu en belirleyici etmen! Son olarak bir de şu kalıp cümlelere, ebeveynlerin iletişim beklentilerine bakalım: Çocuk illa “hoş geldiniz” diyerek mi iletişim başlatmalı? Bu da tabi ki hayır! Bazen bir oyuncağını göstermesi, bazen misafirin yanında oyuna başlaması, bazen misafir duysun diye annesine söylediği sözler ve bunun gibi birçok davranış çocuğun iletişim başlatma yöntemi olabilir! Eve gelen misafir bunu fark edip onun başlattığı iletişimi onun çerçevesinde sürdürürse karşılıklı iletişim sağlanmış olur, ilişki kurmanın ilk adımı atılmış olur. Yetişkin çocuğun davranışları doğrultusunda hareket ettiğinde çocuğun bağ kurmasına yardımcı olur, çocuğa kabul gördüğünü hissettirir.